Μέχρι 200 π.Χ.
Η ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού δεν έχει συγκεκριμένο σημείο έναρξης. Οι ρίζες της χάνονται στα βάθη των αιώνων της ιστορίας του ανθρώπινου γένους. Σε ένα γεωγραφικό χώρο όπου κανένα σημείο δεν απέχει περισσότερο από 150 χλμ. από τη θάλασσα, οι Έλληνες από τα Προϊστορικά Χρόνια ανέπτυσαν κοινωνίες κατά κανόνα παράκτιες. Εκεί έμαθαν να εκμεταλλεύονται τους θαλάσσιους πόρους και να αγαπούν τη θάλασσα. Αυτομάτως δημιουργήθηκε η ανάγκη για την προστασία και εξάπλωση των πολιτισμών που ανέπτυξαν, με αποτέλεσμα τη σταδιακή σύσταση των πρώτων οργανωμένων ναυτικών πολεμικών μονάδων του Ελλαδικού Χώρου.
Ο Τρωικός Πόλεμος, μία εκστρατεία που χάνεται στo σκoτάδι τoυ μύθoυ της Iλιάδας και της Οδύσσειας, ήταν η πρώτη πανελλαδική ναυτική επιχείρηση. Σημειωτέον πως τo ίδιo τo στρατόπεδo των Aχαιών ήταν φτιαγμένo από Ελληνικά πλοία τραβηγμένα στη ξηρά. Μετά την άλωση της Τροίας και το τέλος του δεκάχρονου πολέμου, άρχισαν οι περιπέτειες τoυ γυρισμoύ των ατρόμητων εκείνων ναυτικών στα πάτρια εδάφη τους. Είναι φανερό πως από τα Αρχαϊκά Χρόνια οι Έλληνες είχαν κιόλας αποκτήσει αξιόλογη τεχνογνωσία και εμπερία στη ναυπηγική. 'Ετσι ξεκινώντας με τη ναυσιπλοΐα στo Αιγαίo κατάφεραν να ανoίξουν καινoύργιoυς δρόμoυς σε άγνωστoυς τόπoυς: εξερεύνησαν όλη τη Μεσόγειo, έστησαν απoικίες από τις Ηρακλείδες Στήλες μέχρι τoν Eύξεινo Πόντo και πρoάσπισαν την ευημερία τoυς με την κυριαρχία τους πάνω στo υγρό στoιχείo.
Στα Κλασικά Χρόνια οι ναυτικές δραστηριότητες και τέχνες γνωρίζουν απαράμιλη άνθηση. Χαρακτηριστικά η φράση του Περικλή "Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος", αναγράφεται αναλλοίωτη στο έμβλημα του σύγχρονου Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Αξιοπρόσεχτη η αποτελεσματικότητα του Αθηναϊκού Στόλου, με λαμπρότερο παράδειγμα την ένδοξη ναυμαχία της Σαλαμίνας κατά των Περσών. Κύριο όπλο των Αθηναίων οι ευέλικτες τριήρεις (πλοίο με τρεις σειρές κουπιά κι έμβολο στην πλώρη) που εξουδετέρωσαν τα βαρύτερα και πιο δυσκίνητα Περσικά και Φοινικικά καράβια. Έκτοτε το Ναυτικό φέρνει την Αθήνα επικεφαλής όλων των Ελλήνων, στη θέση του υπερασπιστή και αμύντορα των εθνικών δικαίων έναντι της Περσικής επιβολής. Από την Ελληνιστική Περίοδο αξίζει να αναφέρουμε πως όταν το 334 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος ξεκίνησε με το πεζικό και ιππικό του τη μεγάλη ανατολική εκστρατεία μέχρι τα σύνορα της Ινδίας, στο γυρισμό εμπιστεύθηκε πρωτίστως το στόλο του, με άξιο ηγέτη το ναύαρχο Νέαρχο. Η κάθοδος του Ινδού ποταμού και το μεγάλο ταξίδι από τις εκβολές του μέχρι τον Περσικό Κόλπο αποτελούν μια απ' τις μεγαλύτερες εποποιίες του Αρχαιοελληνικού Ναυτικού. Σύντομα θα ακολουθήσουν η εξερεύνηση των ακτών της Αραβίας και της Κασπίας, ενώ η Α. Μεσόγειος γίνεται Ελληνική λίμνη προστατευμένη από τα καράβια των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών.
200 π.Χ. έως 1831 μ.Χ.
Οι Ρωμαίοι που επικρατούν αργότερα είναι οι συνεχιστές της ίδιας ναυτικής παράδοσης που θα ξαναζωντανέψει στα Βυζαντινά χρόνια με νέα όμως επιτεύγματα. Καινούργιοι τύποι καραβιών και πρωτοποριακά όπλα, όπως το υγρό πυρ, θα εξασφαλίσουν στην Κωνσταντινούπολη την κυριαρχία στη θάλασσα. Η παραμέληση όμως της ναυτικής της δύναμης υπήρξε παράγοντας για την εξασθένηση της στρατιωτικής υπεροχής της αυτοκρατορίας. Η άλωση του Βυζαντίου το 1453 απ' τους Οθωμανούς κλείνει μια ένδοξη εποχή για τον Ελληνισμό και βυθίζει τους Έλληνες στο σκοτάδι της σκλαβιάς. Εν τούτοις η υπεροχή των υπόδουλων Ελλήνων στη ναυτική τέχνη θα εξακολουθήσει να τους δίνει προβάδισμα, να εξυψώνει το βιοτικό τους επίπεδο και ιδίως μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή ανάσα λευτεριάς να πνέει στα ελληνικά πελάγη.
Όταν το 1821 θα ξεσπάσει η επανάσταση, σημαντικότατο ρόλο θα διαδραματίσει το Ναυτικό. Οι Έλληνες νικήθηκαν αρκετές φορές στη ξηρά, αλλά ποτέ στη θάλασσα ενώ οι ατρόμητοι μπουρλοτιέρηδες με τα πυρπολικά τους ανέτρεπαν τη λογική της υπεροπλίας και των αριθμών, προξενώντας βαρύτατες απώλειες στην Τουρκική αρμάδα που προσπαθούσε να επέμβει στα μέτωπα της Επανάστασης. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελληνική ανεξαρτησία κερδίθηκε στη θάλασσα με μια ένδοξη ναυμαχία, τη ναυμαχία του Ναβαρίνου.
Η ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού δεν έχει συγκεκριμένο σημείο έναρξης. Οι ρίζες της χάνονται στα βάθη των αιώνων της ιστορίας του ανθρώπινου γένους. Σε ένα γεωγραφικό χώρο όπου κανένα σημείο δεν απέχει περισσότερο από 150 χλμ. από τη θάλασσα, οι Έλληνες από τα Προϊστορικά Χρόνια ανέπτυσαν κοινωνίες κατά κανόνα παράκτιες. Εκεί έμαθαν να εκμεταλλεύονται τους θαλάσσιους πόρους και να αγαπούν τη θάλασσα. Αυτομάτως δημιουργήθηκε η ανάγκη για την προστασία και εξάπλωση των πολιτισμών που ανέπτυξαν, με αποτέλεσμα τη σταδιακή σύσταση των πρώτων οργανωμένων ναυτικών πολεμικών μονάδων του Ελλαδικού Χώρου.
Ο Τρωικός Πόλεμος, μία εκστρατεία που χάνεται στo σκoτάδι τoυ μύθoυ της Iλιάδας και της Οδύσσειας, ήταν η πρώτη πανελλαδική ναυτική επιχείρηση. Σημειωτέον πως τo ίδιo τo στρατόπεδo των Aχαιών ήταν φτιαγμένo από Ελληνικά πλοία τραβηγμένα στη ξηρά. Μετά την άλωση της Τροίας και το τέλος του δεκάχρονου πολέμου, άρχισαν οι περιπέτειες τoυ γυρισμoύ των ατρόμητων εκείνων ναυτικών στα πάτρια εδάφη τους. Είναι φανερό πως από τα Αρχαϊκά Χρόνια οι Έλληνες είχαν κιόλας αποκτήσει αξιόλογη τεχνογνωσία και εμπερία στη ναυπηγική. 'Ετσι ξεκινώντας με τη ναυσιπλοΐα στo Αιγαίo κατάφεραν να ανoίξουν καινoύργιoυς δρόμoυς σε άγνωστoυς τόπoυς: εξερεύνησαν όλη τη Μεσόγειo, έστησαν απoικίες από τις Ηρακλείδες Στήλες μέχρι τoν Eύξεινo Πόντo και πρoάσπισαν την ευημερία τoυς με την κυριαρχία τους πάνω στo υγρό στoιχείo.
Στα Κλασικά Χρόνια οι ναυτικές δραστηριότητες και τέχνες γνωρίζουν απαράμιλη άνθηση. Χαρακτηριστικά η φράση του Περικλή "Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος", αναγράφεται αναλλοίωτη στο έμβλημα του σύγχρονου Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού. Αξιοπρόσεχτη η αποτελεσματικότητα του Αθηναϊκού Στόλου, με λαμπρότερο παράδειγμα την ένδοξη ναυμαχία της Σαλαμίνας κατά των Περσών. Κύριο όπλο των Αθηναίων οι ευέλικτες τριήρεις (πλοίο με τρεις σειρές κουπιά κι έμβολο στην πλώρη) που εξουδετέρωσαν τα βαρύτερα και πιο δυσκίνητα Περσικά και Φοινικικά καράβια. Έκτοτε το Ναυτικό φέρνει την Αθήνα επικεφαλής όλων των Ελλήνων, στη θέση του υπερασπιστή και αμύντορα των εθνικών δικαίων έναντι της Περσικής επιβολής. Από την Ελληνιστική Περίοδο αξίζει να αναφέρουμε πως όταν το 334 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος ξεκίνησε με το πεζικό και ιππικό του τη μεγάλη ανατολική εκστρατεία μέχρι τα σύνορα της Ινδίας, στο γυρισμό εμπιστεύθηκε πρωτίστως το στόλο του, με άξιο ηγέτη το ναύαρχο Νέαρχο. Η κάθοδος του Ινδού ποταμού και το μεγάλο ταξίδι από τις εκβολές του μέχρι τον Περσικό Κόλπο αποτελούν μια απ' τις μεγαλύτερες εποποιίες του Αρχαιοελληνικού Ναυτικού. Σύντομα θα ακολουθήσουν η εξερεύνηση των ακτών της Αραβίας και της Κασπίας, ενώ η Α. Μεσόγειος γίνεται Ελληνική λίμνη προστατευμένη από τα καράβια των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών.
200 π.Χ. έως 1831 μ.Χ.
Οι Ρωμαίοι που επικρατούν αργότερα είναι οι συνεχιστές της ίδιας ναυτικής παράδοσης που θα ξαναζωντανέψει στα Βυζαντινά χρόνια με νέα όμως επιτεύγματα. Καινούργιοι τύποι καραβιών και πρωτοποριακά όπλα, όπως το υγρό πυρ, θα εξασφαλίσουν στην Κωνσταντινούπολη την κυριαρχία στη θάλασσα. Η παραμέληση όμως της ναυτικής της δύναμης υπήρξε παράγοντας για την εξασθένηση της στρατιωτικής υπεροχής της αυτοκρατορίας. Η άλωση του Βυζαντίου το 1453 απ' τους Οθωμανούς κλείνει μια ένδοξη εποχή για τον Ελληνισμό και βυθίζει τους Έλληνες στο σκοτάδι της σκλαβιάς. Εν τούτοις η υπεροχή των υπόδουλων Ελλήνων στη ναυτική τέχνη θα εξακολουθήσει να τους δίνει προβάδισμα, να εξυψώνει το βιοτικό τους επίπεδο και ιδίως μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή ανάσα λευτεριάς να πνέει στα ελληνικά πελάγη.
Όταν το 1821 θα ξεσπάσει η επανάσταση, σημαντικότατο ρόλο θα διαδραματίσει το Ναυτικό. Οι Έλληνες νικήθηκαν αρκετές φορές στη ξηρά, αλλά ποτέ στη θάλασσα ενώ οι ατρόμητοι μπουρλοτιέρηδες με τα πυρπολικά τους ανέτρεπαν τη λογική της υπεροπλίας και των αριθμών, προξενώντας βαρύτατες απώλειες στην Τουρκική αρμάδα που προσπαθούσε να επέμβει στα μέτωπα της Επανάστασης. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελληνική ανεξαρτησία κερδίθηκε στη θάλασσα με μια ένδοξη ναυμαχία, τη ναυμαχία του Ναβαρίνου.
Comment