Announcement

Collapse
No announcement yet.

Mνημεία Προιστορικής εποχής - Σπήλαια

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

    Mνημεία Προιστορικής εποχής - Σπήλαια

    Γράβα Γαρδικίου

    Το σπήλαιο "Γράβα Γαρδικίου" βρίσκεται στην κοινότητα Αγίου Ματθαίου, σε απόσταση 22km στα νοτιοδυτικά της Κέρκυρας. Συγκεκριμένα βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του όρους Αγ. Ματθαίος. Για να προσεγγίσει κάποιος τον χώρο ακολουθεί επί 2km τον δρόμο που συνδέει το χωριό Αγ. Ματθαίος με τον οικισμό Βραγανιώτικα και παρακάμπτει δεξιά σε χωματόδρομο. Ακολουθώντας μια πορεία περίπου 500m μέσα από τον ελαιώνα οδηγείται έξω από το σπήλαιο. Ο χώρος βρίσκεται πολύ κοντά στο βυζαντινό Φρούριο Γαρδικίου.

    Η Γράβα αποτελούσε ορμητήριο κυνηγών και τροφοσυλλεκτών, πολύ κοντά στην μεγάλη πηγή του Γαρδικίου. Πρόκειται για βραχοσκεπή της οποίας η οροφή έχει υποστεί σταδιακή διάβρωση και ογκώδεις κατακρημνίσεις. Σήμερα έχει οριζόντιο μήκος 20μ και ύψος 13μ. Το σπήλαιο βρίσκεται σε υψόμετρο 50μ. πάνω απ' την θάλασσα και έχει υπέροχη θέα προς όλο το νότιο τμήμα του νησιού.

    Οι πρώτες έρευνες έγιναν εδώ το 1965 απ' τον καθηγητή - προϊστοριολόγο Αυγ. Σορδίνα. Αποκαλύφθηκε δάπεδο κατοίκησης που χρονολογείται στα τελικά στάδια της Ανώτερης Παλαιολιθικής (20.000 π.Χ.). Η ανασκαφή του χώρου έδωσε εργαλεία από πυριτόλιθο, οστά ζώων (κάπροι - ζαρκάδια - ελάφια), οστείνη χάντρα καθώς και δύο πλακίδια με κατάλοιπα ώχρας. Ο χώρος έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός με την Υπουργική Απόφαση : ΥΑ 3888/ 21-2-67, ΦΕΚ. 168/Β/9-3-67.

    #2
    Mνημεία Προιστορικής εποχής - Σπήλαια

    Δικταίον άντρον

    Ένα από τα πιο εντυπωσιακά σπήλαια του νησιού βρίσκεται σε υψόμετρο 1025 μ. στις βόρειες πλαγιές της οροσειράς της Δίκτης. Το σπήλαιο του Ψυχρού αποτελεί πολύ σημαντικό λατρευτικό χώρο της μινωικής Κρήτης. Άλλωστε η χρήση των σπηλαίων ως κέντρων λατρείας ήταν από τα βασικά χαρακτηριστικά των θρησκευτικών αντιλήψεων των αρχαίων Κρητών. Η έρευνα απέδειξε ότι για μια εκτεταμένη χρονική περίοδο, από το 1800 περίπου π.Χ. ως τον 7ο αι. π.Χ., το σπήλαιο αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους λατρευτικούς χώρους της Κρήτης. Στο σπήλαιο κατέφθαναν πιστοί όχι μόνο από κοντινά σε αυτό σημεία, αλλά και από πολύ μακρινά μέρη, για να τιμήσουν τη θεότητα και να φέρουν αφιερώματα. Σταλακτίτες και σταλαγμίτες που έμοιαζαν με είδωλα έγιναν ανιτικείμενα λατρείας.

    Το ιερό αυτό σπήλαιο ταυτίστηκε με το περίφημο Δικταίον Άντρον, το οποίο σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, είναι το σπήλαιο στο οποίο κατέφυγε η Ρέα για να γεννήσει το Δία. Η αίγα Αμάλθεια, που σύμφωνα με άλλο θρύλο ήταν Νύμφη, ανέθρεψε το Δία, ενώ οι Κουρήτες κάλυπταν το κλάμα του βρέφους με τους ήχους των όπλων τους και του άγριου χορού τους. Σύμφωνα με άλλους μύθους το θεό φρόντιζαν μέλισσες, περιστέρια ή ένας θηλυκός χοίρος. Κατά μια άλλη παράδοση το Δικταίον Άντρον ήταν το μέρος όπου ο Δίας έφερε την Ευρώπη, αφού την απήγαγε από τη Φοινίκη. Λεγόταν ακόμη ότι και ο Επιμενίδης, ο περίφημος μάντης της αρχαϊκής περιόδου, «κοιμήθηκε? στο σπήλαιο για πολλά χρόνια και είχε οράματα.

    Η λατρεία αρχίζει μάλλον από την Πρωτομινωική περίοδο (2800 - 2300 π.Χ.) - αν και υπάρχουν στον προθάλαμο ίχνη παλαιότερης ανθρώπινης παρουσίας σε αυτό το σημείο. Τα κυριότερα όμως ευρήματα είναι της Μεσομινωικής περιόδου (1800 π.Χ.) και μεταγενέστερα, διότι η διάρκεια χρήσης του είναι μακραίωνη. Η χρησιμοποίησή του συνεχίζεται αδιάκοπα ως την γεωμετρική (8ος αι.π.Χ.) και ανατολίζουσα - αρχαϊκή περίοδο (7ος - 6ος αι. π.Χ.). Από τα ευρήματα φαίνεται ότι το σπήλαιο είχε επισκέπτες και κατά τη ρωμαϊκή ακόμη περίοδο. Οι πιστοί αφιέρωναν πολλά αναθήματα, όπως ειδώλια πιστών, θεών, ζώων, διπλούς πελέκεις, όπλα κλπ.

    Ένα ανηφορικό μονοπάτι οδηγεί σε ένα πλάτωμα μπροστά στη στενή είσοδο του σπηλαίου, το οποίο αποτελείται από δύο τμήματα. Δεξιά ανοίγεται ένας προθάλαμος χωρίς σταλαγμιτική διακόσμηση (42 x 19 μ.), το λεγόμενο Άνω Σπήλαιο, στον οποίο υπήρχε ορθογώνιος βωμός ύψους 1 μ., κτισμένος με αργολιθοδομή. Στο χώρο αυτό αποκαλύφθηκαν επίσης νεολιθικά όστρακα, πρωτομινωικές ταφές (2800 - 2200 π.Χ.) και αναθήματα της Μεσομινωικής περιόδου (2200 - 1550 π.Χ). Στα σημαντικότερα ευρήματα περιλαμβάνονται πήλινα ειδώλια, τμήματα λίθινων αγγείων, καθώς και μικροί βωμοί με επιγραφές στη Γραμμική Α γραφή. Στο βορειότερο τμήμα του προθαλάμου αναπτύσσεται χαμηλός θάλαμος. Σε αυτόν βρέθηκε ένας ακανόνιστος περίβολος με δάπεδο λιθόστρωτο σε ορισμένα μέρη, που σχημάτιζε ένα είδος τεμένους.

    Στο Κατώτερο Σπήλαιο, το οποίο χωρίζεται σε πέντε μικρά και μεγαλύτερα διαμερίσματα, και όπου βρίσκεται μια μικρή λίμνη και τεράστιοι σταλαγμιτικοί και σταλακτιτικοί σχηματισμοί, αποκαλύφθηκαν τα περισσότερα αφιερώματα: ειδώλια ζώων, χάλκινα εργαλεία, μαχαίρια, βέλη, αναθηματικοί διπλοί πελέκεις, ξυράφια, λεπίδες, σφραγιδόλιθοι, κοσμήματα, χάλκινα ειδώλια, που παριστάνουν άνδρες και γυναίκες σε λατρευτικές στάσεις και χάλκινα πλακίδια, που εικονίζουν νέους ανδρες που κουβαλούν ζώα ως προσφορές στη θεότητα. Η μεγάλη αίθουσα του κατώτερου σπηλαίου (84 x 38 μ.) είναι κατωφερής, ενώ στο βάθος και αριστερά υπάρχει μικρός θάλαμος, μία εσοχή του οποίου ονομάστηκε ως το «λίκνον? του Δία. Δεξιά αναπτύσσεται μεγαλύτερος θάλαμος (25 x 12 μ.) που χωρίζεται σε δύο τμήματα, στο ένα από τα οποία υπάρχει μικρή λίμνη, ενώ στο άλλο υπάρχει ένας ιδιαίτερα εντυπωσιακός σταλακτίτης, «ο μανδύας του Δία?.

    Στις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα κάτοικοι της περιοχής βρήκαν στο σπήλαιο διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα. Αυτά παρακίνησαν τον αρχαιολόγο Ιωσήφ Χατζηδάκη να το επισκεφτεί το 1886 μαζί με τον Ιταλό F. Halbherr και να διεξάγουν πρόχειρη ανασκαφική έρευνα. Ανάλογες έρευνες έκαναν ο A. Evans το 1897, ο J. Demargne και ο G. Hogarth το 1899. Ωστόσο συστηματικές έρευνες δεν έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Το σύνολο σχεδόν των ευρημάτων που προέκυψαν από λαθρανασκαφές και επίσημες ανασκαφές δημοσιεύθηκε από τον J. Boardman το 1961. Τα πολυάριθμα αναθήματα που αποκαλύφθηκαν βρίσκονται σήμερα μοιρασμένα ανάμεσα στο Μουσείο Ηρακλείου και το Ashmolean Museum της Οξφόρδης.

    Comment


      #3
      Mνημεία Προιστορικής εποχής - Σπήλαια

      Ιδαίον άντρον

      Το σπήλαιο Ιδαίον άντρον αναπτύσσεται στις ανατολικές παρειές του όρους Ίδη, σε υψόμετρο 1500 περίπου μ. και σε απόσταση 21 χλμ. από την κοινότητα Ανωγείων. Η πρόσβαση στην εσωτερική αίθουσα, διαστάσεων 57 x 46 x 21, πραγματοποιείται κατόπιν έντονης κατωφερικής κλίσης, υψομετρικής διαφοράς 13 μ., ενώ κατά περιοχές παρατηρείται κάποιος λιθωματικός διάκοσμος. Το σπήλαιο αποτελεί την σημαντικότερη λατρευτική θέση της Μινωικής Κρήτης καθώς και του ευρύτερου Ελλαδικού χώρου, όπως αποδείχθηκε από την ανασκαφική έρευνα υπό την διεύθυνση του καθηγητή Γ. Σακκελαράκη.

      Κωρύκειο Άντρον

      Το σπήλαιο, μήκους 100 μ., βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του όρους Παρνασσός, κοντά στους Δελφούς. Κατοικείται ήδη από τη Νεότερη Νεολιθική περίοδο, στις επιχώσεις της οποίας εντοπίστηκαν γραπτή κεραμική, ειδώλια, κοσμήματα, λιθοτεχνία, όστρεα και οστά πανίδας, ενώ βρέθηκαν και αγγεία μυκηναϊκής εποχής. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το άφθονο υλικό από την αρχαϊκή, την κλασσική και τη ρωμαϊκή περίοδο. Πρόκειται για χιλιάδες ευρήματα που περιλαμβάνουν κεραμική, ειδώλια, θραύσματα αγαλμάτων, κοσμήματα και οστά πανίδας, τα οποία είχαν αναθηματικό χαρακτήρα σε ένα χώρο αφιερωμένο στον Πάνα και τις Νύμφες, έδρα των χρησμών της Δελφικής Πυθίας και «Ομφαλό της γης».

      Σπήλαια Απήδημα

      Στην παράλια θέση μεταξύ των κόλπων Διρού και Λιμενίου εντοπίζεται ένα σύστημα καρστικών κοιλωμάτων διανοιγμένων στο ασβεστολιθικό μέτωπο της κρημνώδους ακτής της Δυτικής Μάνης. Πρόκειται για τέσσερα μικρά σπήλαια που βρίσκονται σε ύψος 4 μ., 9,5 μ.,18 μ. και 24 μ. αντίστοιχα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και έχουν τα τρία πρώτα νότιο και το τέταρτο δυτικό προσανατολισμό. Η σημασία της θέσης έγκειται στον εντοπισμό και στα τέσσερα σπήλαια, στρωμάτων Μέσης και Ανώτερης Παλαιολιθικής κατοίκησης, κυρίως ανθρώπινων σκελετικών ευρημάτων, πολύ σημαντικών για την παλαιοανθρωπολογία του Ελλαδικού χώρου αλλά και την ανθρώπινη εξέλιξη στην Ευρώπη. Την ανασκαφική έρευνα διεξήγαγε το Ανθρωπολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεγίστης σημασίας είναι τα ανθρώπινα απολιθωμένα κρανιακά οστά από εσοχή του τοιχώματος ,που μπορούν να τοποθετηθούν χρονολογικά από 100.000 - 300.000 χρόνια π.Χ. και ταξινομούνται σε αρχαϊκές μορφές του Homo sapiens (Προ-Νεάντερταλ).

      Σπήλαια Κεφαλαρίου

      Πρόκειται για δύο σπήλαια που βρίσκονται στην Αργολίδα, στο νότιο άκρο της πεδιάδας του Άργους, περίπου 8 χλμ. βόρεια της Λέρνας. Οι έρευνες που έχουν γίνει στα σπήλαια από τους Γερμανούς έχουν αποκαλύψει σημαντική ποσότητα Νεολιθικής κεραμεικής. Έχουν εντοπιστεί στρώματα Νεότερης Παλαιολιθικής και Μεσολιθικής Εποχής, στα οποία βρέθηκαν λίθινα εργαλεία και μικρολιθικά αντικείμενα. Η πλειοψηφία, όμως, των ευρημάτων χρονολογείται στη Μέση Νεολιθική περίοδο, ενώ λιγοστά μπορούν να τοποθετηθούν στην Πρωτοελλαδική και Μεσοελλαδική Εποχή, όπως και στη Γεωμετρική και Κλασική περίοδο. Τα σπήλαια αναφέρονται από τον Παυσανία και ως τόποι αφιερωμένοι στο Διόνυσο και τον Πάνα. Στα νεότερα χρόνια η μία από τις σπηλιές διαρρυθμίστηκε σε εκκλησία της Παναγίας Κεφαλαριώτισσας.

      Σπήλαιο "Αγίας Παρασκευής"

      Το σπήλαιο "Αγίας Παρασκευής" αναπτύσσεται σε υψόμετρο 230 μ. περίπου, 1 χλμ. βορειοδυτικά του οικισμού Σκοτεινό του Δήμου Γουβών. Ο προ της εισόδου χώρος αποτελεί δολίνη, στο τέλος της οποίας υπάρχει ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Η κύρια αίθουσα, με πλούσιο λιθωματικό διάκοσμο οδηγεί σε άλλους θαλάμους σε διαφορετικά επίπεδα. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα λατρευτικά σπήλαια της Κρήτης. Οι ανασκαφές από τους Evans, Pendlebury και Δαβάρα πιστοποιούν την χρήση του κατά την Ύστερη Νεολιθική, Μέση, Ύστερη Μινωική και Πρωτογεωμετρική, Ρωμαϊκή περίοδο.

      Σπήλαιο "Άγιο Γάλας"

      Το σπήλαιο βρίσκεται στη βάση του ασβεστολιθικού εξάρματος, πάνω στο οποίο έχει κτιστεί το χωριό «Άγιο Γάλας», στη βόρεια Χίο. Πρόκειται για δύο σπήλαια, το ένα πάνω από το άλλο. Το κατώτερο εκτείνεται σε μεγάλη έκταση και έχει σημαντικό λιθωματικό διάκοσμο. Βρίσκεται υπό τουριστική αξιοποίηση. Ακριβώς από πάνω υπάρχει αβαθές σπήλαιο, στο στόμιο του οποίου είναι κτισμένο το εκκλησάκι της Αγιογαλούσαινας. Το σπήλαιο αυτό είχε χρησιμοποιηθεί ως χώρος κατοικίας κατά τη μέση και νεότερη Νεολιθική Εποχή. Και τα δύο σπήλαια έχουν ανασκαφεί από την Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή, το 1938.

      Σπήλαιο "Ασφένδου"

      Το σπήλαιο "Ασφένδου" βρίσκεται στη θέση "Σκορδολάκια", στο βορειοανατολικό τμήμα της απαρχής του φαραγγιού του Ασφένδου .
      Πρόκειται για βραχοσκεπή στο ασβεστολιθικό δάπεδο της οποίας, κοντά στην είσοδο, υπάρχουν βραχογραφίες που παριστάνουν εικονιστικά θέματα (χαράγματα ζώων - θηραμάτων, παράσταση τόξου με βέλος, δέντρου, πλοίου, καμάκι, χιαστί ακόντια ή κουπιά) και αφηρημένα σύμβολα. Η θεματολογία και ο τρόπος εγχάραξης έχουν οδηγήσει ερευνητές να τα χρονολογήσουν στην προϊστορική περίοδο.

      Σπήλαιο "Καμαραϊκό"

      Το σπήλαιο "Καμαραϊκό" αναπτύσσεται στη δυτική οροσειρά του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 1700 μ., με πρόσβαση ύστερα από πορεία τριών ωρών από την κοινότητα Καμαρών.
      Η είσοδος του σπηλαίου, σε σχήμα καμάρας, οδηγεί στον κυρίως χώρο, μέσω κατωφέρειας, ο οποίος εμφανίζει αξιόλογο λιθωματικό διάκοσμο. Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες διενεργήθηκαν από τον Taramelli, το 1894 και την Βρετανική Σχολή, το 1912. Αποκαλύφθηκαν ευρήματα Πρώιμης, Μέσης και Ύστερης Μινωικής περιόδου. Χαρακτηριστικό είναι τα Καμαραϊκά αγγεία με την αντιπροσωπευτική υφή και διακόσμηση από τα οποία προήρθε και ο Καμαραϊκός ρυθμός.

      Comment

      Working...
      X