Announcement

Collapse
No announcement yet.

Η Σύγχρονη Ελλάδα 1945-1950

Collapse
X
 
  • Filter
  • Time
  • Show
Clear All
new posts

    Η Σύγχρονη Ελλάδα 1945-1950


    Η περίοδος αυτή ξεκινά λίγο μετά την Απελευθέρωση και κλείνει ουσιαστικά με το τέλος της εμφύλιας σύγκρουσης που προκάλεσε βαθιά τραύματα στη χώρα, το δεύτερο μισό της δεκαετίας του '40. Πρόκειται για μια κρίσιμη εποχή, που χαρακτηρίζεται από την πορεία της πόλωσης μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων (Η.Π.Α.-Ε.Σ.Σ.Δ.), η οποία οδήγησε στον Ψυχρό Πόλεμο. Οι συνέπειες τόσο της ενδοελληνικής διαμάχης όσο και της διεθνούς έντασης σημαδεύουν τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα για αρκετές δεκαετίες.

    #2
    Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

    Η πρώτη φάση της εμφύλιας διαμάχης των "Δεκεμβριανών" φάνηκε να λήγει επίσημα με την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας, το Φεβρουάριο του 1945. Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές, η κυβέρνηση με την υποστήριξη των Άγγλων από τη μια και το Ε.Α.Μ./Ε.Λ.Α.Σ. από την άλλη συναίνεσαν σε μια σειρά όρων που στη συνέχεια δεν τηρήθηκαν. Στην περίοδο 1945-46 επικράτησε στη χώρα μια κατάσταση ανεξέλεγκτης βίας και αναρχίας, που έμεινε γνωστή με το όνομα "Λευκή Τρομοκρατία". Η πολιτική αστάθεια επιδεινώθηκε και έλαβε τη μορφή σφοδρών κοινωνικών συγκρούσεων που κλιμακώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Το δημοψήφισμα για το πολιτειακό ζήτημα του Φεβρουαρίου του 1946 (που διεξήχθη με την αποχή της Αριστεράς), επανέφερε τη μοναρχία, αλλά δεν απέτρεψε την όξυνση της σύρραξης που σοβούσε και η χώρα σύρθηκε -για δεύτερη φορά στην ίδια δεκαετία- να συμμετάσχει σε μια αδερφοκτόνο αυτή τη φορά σύγκρουση.

    Η σύρραξη μεταξύ του κυβερνητικού στρατού από τη μια και των κομμουνιστών ανταρτών από την άλλη, που οργανώθηκαν με τη μορφή του Δ.Σ.Ε. (Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας), υπήρξε βίαιη και πέρασε από διάφορες φάσεις. Οι επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας, που πραγματοποιήθηκαν κυρίως στις βόρειες περιοχές της χώρας με ολοκληρωτική εμπλοκή των εμπολέμων, έληξαν με την οριστική ήττα του Δημοκρατικού Στρατού στα βουνά του Βίτσι και του Γράμμου, το καλοκαίρι του 1949. Στα χρόνια που ακολούθησαν, οικοδομήθηκε ένα πολιτικό σύστημα που απέκλειε τους ηττημένους (όσους από αυτούς δεν κατέφυγαν στις βόρειες γειτονικές χώρες μετά το τέλος του εμφυλίου) από τη δημόσια σφαίρα και τη διαχείριση των κοινών.


    Comment


      #3

      Η έκταση των καταστροφών του πολέμου 1940-44 ήταν τόσο μεγάλη ώστε, παρά την επισιτιστική βοήθεια από διεθνείς οργανισμούς (U.N.R.R.A. κ.ά.), η χώρα αδυνατούσε να εισέλθει αποτελεσματικά σε πορεία ανασυγκρότησης. Η διάλυση των επικοινωνιακών δικτύων και της δημόσιας υποδομής της χώρας, η συρρίκνωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (Α.Ε.Π.) και η εσωτερική πολιτική ρευστότητα προκαλούσαν τη ραγδαία άνοδο του πληθωρισμού και υπονόμευαν κάθε απόπειρα ανάκαμψης στα προπολεμικά επίπεδα.
      Εξάλλου η συνάρτηση των ενδοελληνικών πολιτικών αντιθέσεων με τις διεθνείς εντάσεις, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των δύο μεγάλων δυνάμεων που ανέκυψαν μετά το B' Παγκόσμιο Πόλεμο (Η.Π.Α. και Ε.Σ.Σ.Δ.), προώθησε την πορεία εμπλοκής της χώρας στον αναδυόμενο Ψυχρό Πόλεμο. Η εξαγγελία του δόγματος Τρούμαν, το Μάρτιο του 1947, σηματοδότησε την πρόσδεση της χώρας στο αμερικανικό άρμα και στο διαμορφούμενο δυτικό συνασπισμό, που σκοπό είχε την αναχαίτιση της εξάπλωσης του κομμουνισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Η παροχή εκτεταμένης οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, που προέβλεπε το σχέδιο Μάρσαλ, δημιούργησε νέα δυναμική στο χώρο της οικονομίας και της πολιτικής μετά το 1948. Η διεθνής απομόνωση στην οποία περιήλθε η κομμουνιστική ηγεσία, μετά το κλείσιμο των συνόρων της φιλικής ως τότε Γιουγκοσλαβίας του Τίτο, υπογράμμισε τα αδιέξοδα της βαλκανικής πολιτικής του Κ.Κ.Ε. και συνέβαλε στην κυβερνητική επικράτηση.
      Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1940-50 υπολογίζεται πως πάνω από 100.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ τουλάχιστον 700-750.000 μετακινήθηκαν από τις εστίες τους, κυρίως από τους ορεινούς όγκους της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας, εξαιτίας της εμφύλιας σύρραξης. Παράλληλα ένας μεγάλος αριθμός πολιτών πέρασε από τόπους εξορίας και φυλακές, ενώ περίπου 80.000 άτομα κατέφυγαν στις ανατολικές χώρες. Στις αρχές του 1950, τόσο η κοινωνική φυσιογνωμία της χώρας όσο και το φυσικό τοπίο είχαν δραστικά μεταβληθεί σε σχέση με το προπολεμικό παρελθόν. Πολλοί από όσους είχαν απομακρυνθεί από τα βουνά δε θα επέστρεφαν ποτέ, με τον κοινωνικό ιστό να έχει διαρραγεί οριστικά, καθώς εθνοφυλετικές μειονότητες (στη δυτική Μακεδονία και τη Θράκη) εγκατέλειπαν τη χώρα και κοινωνικές ομάδες (ορεινός αγροτικός πληθυσμός) ακολουθούσαν το δρόμο της μεγάλης πόλης και της μετανάστευσης.

      Comment

      Working...
      X